Długo, bardzo długo czekałam na możliwość nagrania wywiadu na temat hawajskiej kultury z kimś, kto stamtąd pochodzi. I w końcu się udało! Taniec hula, o którym rozmawiam z Joshuą Lanakilą Mangauil jest punktem wyjściowym do opowieści o hawajskim spojrzeniu na świat, naturę i nasze w niej miejsce.
Sama już kilkukrotnie o Hawajach pisałam (o historii, bieżących wydarzeniach i koncepcjach kulturowych), ale bardzo zależało mi na tym, żeby stworzyć okazję do tego, by to Hawajczycy sami o sobie opowiedzieli. Jak to niestety zbyt często miało miejsce, i nadal ma, osoby z zewnątrz – szczególnie jeśli pochodzą z tzw. zachodniej kultury oraz miejsc z przeszłością kolonizatorów i okupantów – roszczą sobie prawa do zawłaszczania i zniekształcania elementów kultury innych nacji. Nie rozumiejąc rzeczy, które widzą, opakowują i sprzedają je w nieprawdziwej wersji. Hawaje nie są w tym przypadku wyjątkiem.
Huna, którą sprzedaje się u nas jako starożytną hawajską filozofię, a która nie została stworzona przez rdzennych Hawajczyków, a Amerykanina. Ho’oponopono, które u nas sprzedaje się jako formułkę czterech zdań do pracy indywidualnej, a które jest ważnym narzędziem społecznym i rodzinnym do rozwiązywania konfliktów, niemającym wiele wspólnego z zachodnim produktem o tej nazwie. I w końcu taniec hula: bogaty, ważny, uświęcony taniec, sprzedawany w trawie i kokosie ku uciesze nieświadomych turystów.
Hawaje – w swojej oryginalnej, rdzennej odsłonie – mają do zaoferowania wiele mądrości i zrównoważonych praktyk. Dużo więcej niż ich zamerykanizowane wersje. Dlatego tak bardzo cieszę się, że mogę Was zaprosić do obejrzenia mojej rozmowy z Lanakilą. Nagraliśmy ją po zakończeniu tegorocznych warsztatów, które prowadził w Warszawie. Planowałam dwudziestominutowe nagranie, a wyszła prawie godzina, dlatego podzieliłam nagranie na dwie części. Obie znajdziecie poniżej. Na końcu tego wpisu możecie się również zapoznać z jego bio.
Z Lanakilą poznaliśmy się ponad trzy i pół roku temu na Hawajach, na jego rodzinnej wyspie Hawai’i (na świecie znanej jako Big Island). Dwukrotnie tłumaczyłam jego i innych rdzennych nauczycieli w trakcie warszawskiego Aloha Festiwal Polska. Dwukrotnie uczestniczyłam też w intensywnych, kilkudniowych warsztatach hula, które Lanakila prowadził w Polsce już sześciokrotnie, obecnie organizowanych przez fundację Po nitce do kłębka. Dzięki dla dziewczyn z fundacji za pomoc w nagraniu naszego wywiadu.
TANIEC HULA I HAWAJSKA KULTURA – ROZMOWA Z RDZENNYM EDUKATOREM
Z pierwszej części filmu dowiecie się m.in.:
Czym jest hula i jaką rolę pełniło w życiu Hawajczyków?
Jakie korzenie ma hollywoodzki obraz tancerek hula (stanik z kokosa i spódniczka z trawy)?
Co wspólnego ma hula z naturą i troską o środowisko?
Jak natura wpływa na kształtowanie się kultury lokalnych mieszkańców?
Jakie są stopnie wtajemniczenia tancerzy hula?
Jak funkcjonują hālau, tradycyjne szkoły hula?
Czym są hawajskie szkoły społeczne?
Dlaczego Lanakila od lat przyjeżdża do Polski?
Jaka jest jedna z najważniejszych lekcji, którą uczy swoich polskich tancerzy?
Z drugiej części filmu dowiecie się m.in.:
Jakich instrumentów używa się w hula i jakie dźwięki natury naśladują?
Jaką relację tancerze mają ze swoimi instrumentami?
Dlaczego kamienie zajmują ważne miejsce w hawajskiej kulturze?
Jaka jest waga stroju, w którym tańczy się hula?
Jaka jest prawdziwa rola tancerza hula?
Dlaczego tak ważne jest odnajdywanie świętości w naszym środowisku naturalnym?
Czym były systemy kapu i w jaki sposób możemy się z nich uczyć prawdziwego zrównoważenia?
Jaka jest najważniejsza rzecz, której nauczyły mnie miesiące spędzone na Hawajach?
Według mnie taniec hula jest przepiękną tradycją, która uczy życia, zrównoważenia oraz pełnej szacunku i miłości współpracy z innymi ludźmi oraz środowiskiem, które zamieszkujemy. Są to niezwykle ważne jakości, których zbyt często brakuje mi w naszej kulturze. Dlatego mam nadzieję, że rozmowa ta była dla Was równie wartościowa, co dla mnie.
Może zrodziła jakieś refleksje? Zaskoczyła? Zainteresowała?
Ciekawa jestem Waszych wrażeń.
NOTKA BIOGRAFICZNA LANAKILI
Joshua Lanakila O Ka ‘Āina I Ka Pono Mangauil
Jest w 1⁄4 Maoli (rdzennym Hawajczykiem), w 1⁄4 Filipińczykiem, w 1⁄4 Irlandczykiem i w 1⁄4 Szkotem. Wychował się w bliskim kontakcie z naturą w regionie lasów Ahualoa, porastających zbocza najwyższego hawajskiego wulkanu Mauna Kea, w prowincji Hamakua na Wielkiej Wyspie. Większość dzieciństwa spędził w otoczeniu pradawnych drzew Ohi’a Lehua, od których wiele się nauczył. Pobierał także nauki u rdzennych hawajskich nauczycieli kumu (źródło), które ukształtowały jego światopogląd i życiową postawę. Jest źródłem wiedzy o kulturze i tradycji hawajskiej, i cieszy się autorytetem wśród lokalnej ludności.
Piastuje stanowisko dyrektora programowego Native Youth Cultural Exchange – wymiany kulturowej pomiędzy rdzenną młodzieżą hawajską a autochtoniczną ludnością Ameryki Północnej. Jest znanym pieśniarzem, tancerzem hula oraz popularyzatorem idei powrotu do źródeł, natury oraz tradycyjnego rolnictwa i stylu życia. He ali’i ka ‘āina, he kauwa ke kanaka (Ziemia jest wodzem, a ludzie jej służą).
Urodził się w 1986 roku w Honoka’a, małym miasteczku znanym z plantacji trzciny cukrowej, położonym na nadmorskich klifach Ko’olau w północno-wschodniej części Wielkiej Wyspy. Ukończył Kanu O Ka ‚Āina NCPCH – pierwszą szkołę opartą na rdzennej tradycji hawajskiej. W 2004 roku uzyskał dyplom, a rok później rozpoczął zawodową karierę jako nauczyciel kultury hawajskiej w rodzinnym mieście. Reprezentował naród hawajski na spotkaniach rdzennych społeczności. Był jednym z pierwszych uczestników wymiany kulturowej Rdzennej Młodzieży (Native Youth Cultural Exchange). Reprezentował też Hawajczyków na konferencji „Power Shift” w 2009 roku w Waszyngtonie.
Obecnie jest kierownikiem studiów hawajskich w Honoka’a School. Podróżuje po całym Archipelagu Hawajskim, do Japonii i Europy, dzieląc się i nauczając tradycji swojego narodu. „Na Akua (bogowie) manifestują się we wszystkich przejawach życia, to oni mnie kształtują. Jestem tym kim jestem, ponieważ ziemia jest moim wodzem, a ja bacznie podążam za jej rozkazami”. Lanakila naucza także metod samouzdrawiania bazując na filozofii i nauce starszyzny i przodków, używając tradycyjnych metod, takich jak taniec hula (etniczny taniec), oli (etniczny śpiew), ho’oku’u (uwalnianie) i pa’a hana (ciężka praca).
Wzięte ze strony Aloha Festiwal Polska.
Wskakuj na newsletter, żeby nie przegapić kolejnych artykułów:
* Zapisując się do newslettera, wyrażasz zgodę na przesyłanie Ci informacji o nowych tekstach, projektach, produktach i usługach. Zgodę możesz wycofać w każdej chwili, a szczegóły związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.
